“Yıl 1924…Eylül’ün 15’i… Gazi 51 gün sürecek Sonbahar gezileri kapsamında Trabzon’a gelir. Hamidiye Kruvazörü, pazartesi öğle saatlerinde Trabzon Limanının yarım mil kadar açığına demir atar…. Hamidiye gemisinden önce Gazi, Latife Hanım ve ardından vekiller, yaverler vs inerler ve bir tekneye binerler, tekne sahile yaklaşır. Liman sahası ve iskele caddesi, Belediye Binasının önüne kadar insan seli! Trabzon ve çevre köylerde yaşayanlar Müslümanıyla gayrimüslimiyle Belediyenin önüne akmıştı.

Gazi, karaya ayak basıyor ve karşılayanları selamlıyor. Ahmet Hamdi, otomobilinin arka kapısını açıyor. Gazi sağ tarafta oturuyor, yanında vali. Latife Hanım bir başka otomobile biniyor. Ahmet Hamdi, İskele Caddesindeki kalabalık arasında otomobili yavaş yavaş Belediyenin önüne getirir. Gazi otomobilden iner, kalabalığı selamlar ve Belediye Başkanı Hüseyin Kazaz’ın makamına çıkar…

***

Gazi Ahmet Hamdi’nin şoförlüğünü yaptığı otomobile biner, Rusların açtığı bugünkü Maraş caddesinden geçer… Tabakhane deresi üzerinde o tarihlerde tahta bir köprü var. Otomobil köprüden geçerken, Gazi, Ahmet Hamdi’ye, ‘Çocuk başka yol yok mu’ der. Ahmet Hamdi, ‘Paşam, Uzunsokak var ama oradan her geçişimizde toz kalkıyor diye esnaf bizi belediyeye şikâyet ediyor. Biz de ceza ödememek için bu yolu kullanıyoruz” diyor… Vali araya giriyor, “Hamdi bir daha sana ceza kesilmeyecek, bundan sonra Uzunsokak’ı kullan’ diyor…

***

Tiyatroya gideceklerdi

Gazi ve Latife Hanım o akşam Erzurum’da deprem olmasaydı Trabzon’da, Meydan’da 1958 yılında yıkılan tiyatroya gideceklerdi.

O günleri yaşayan İleri Gazetesi sahibi merhum Cemal Rıza Osmanpaşaoğlu, ‘Gazi ile Latif Hanım 16 Eylül akşamı Yıldız sinemasında Darü’lbedayi’nin bir oyununu izleyeceğini belirterek şöyle demişti;

‘Erzurum depremi nedeniyle program iptal edilir. Gazi ile Latife Hanım arasındaki ilk kavga, tiyatroya gitmeme nedeniyle Trabzon’da patlak verir.’

Trabzon’a 2. ve 3. ziyaret

Gazi, 27-29 Ekim 1930 tarihlerinde ve 10 Haziran 1937’de Trabzon’a iki kez daha gelir. Ve son gelişinde Belediye tarafından kendisine hediye edilen Köşk’te, tüm mal varlığını milletine bağışlar.

Cumhuriyetimizin kurucusu ulu önderi; aramızdan ayrılışının 83. yıldönümünde sevgi ve saygıyla anıyor, yolunun yolumuz, hedefinin hedefimiz olduğunu unutmuyoruz. Ruhu şad olsun…