'Sporcular antrenmana %90 oranında fiziksel, %10 oranında da zihinsel olarak odaklanmaktadır; fakat yarışmaların %90’ı zihinseldir. Çünkü elit düzeyde sporcuları fiziksel olarak ayıran çok az bir durum söz konusudur.' Bu sözlerin sahibi olimpik bir yüzücü olan Elke Graham. Elke Graham'ın bu sözlerinin, oldukça yetenekli isimlere sahip A milli futbol takımımızın, umut vaadeden görüntüsünün ardından, Avrupa Şampiyonası'nda son derece başarısız bir görüntü sergilemesinin altında yatan sebebi ararken bizlere ışık olabileceğini düşünmekteyim.
A milli takımımızın oyuncularının birçoğu oldukça kaliteli kulüplerde başarılı bir sezon geçirdiler. Ayrıca yakın tarihte iyi bir takım görüntüsü çizerek Fransa, Rusya, Norveç ve Hollanda gibi kadrosunda yıldız oyuncular barındıran rakiplerini devirmeyi de başarıp Avrupa Şampiyonası'nın gizli favorilerinden biri haline geldiler. Peki ne oldu da grupları puan dahi alamadan sonlandırdılar ? Bu noktada Avrupa ve Amerika'da uzun yıllardır oldukça önem gösterilen ve çeşitli çalışmalar yapılan, fakat ülkemizde yeni yeni değer bulmaya başlayan Spor ve Egzersiz Psikolojisi alanı göze çarpmaktadır. Gruplarda rövanş karşılaşmaları yapılmaması ve ilk maçımızın zorlu rakip İtalya'ya karşı olması sebebiyle bu maçın baskı yaratması, takımın bu baskıyı yeterince iyi sırtlayamaması ve yetersiz performans sergilemesi, maçın mağlubiyetle sonuçlanması, mağlubiyetin motivasyon kaybını ortaya çıkarması, motivasyon kaybının tam performans gösterilmesine mani olması ve ardından mağlubiyet serisinin devam etmesi. Benim A milli takımımızın Avrupa Şampiyonası'nda gözlemlediğim akıbeti bu şekildeydi.
Takım sporları veya bireysel sporlar farketmeksizin müsabaka öncesinde, esnasında ve sonrasında oyuncuların psikolojisinin iyi oluşu en az fiziksel iyi oluşları ve yetenekleri kadar önem teşkil etmektedir. Spor ve egzersiz psikolojisi; kişilik, motivasyon, uyarılmışlık, stres ve kaygı, yarışma ve işbirliği, geribildirim, pekiştireç ve içsel motivasyon, grup ve takım dinamikleri, grup sargınlığı, liderlik, iletişim, psikolojik beceri antremanları, imgeleme, özgüven, hedef belirleme, konsantrasyon, psikolojik iyi oluş, spor sakatlıkları ve psikolojisi, bağımlılık ve sağlıksız davranışlar, tükenmişlik ve sürantreman, sporda saldırganlık, karakter gelişimi ve iyi sporsal davranış gibi spor bünyesi içerisinde bulunan herkes için son derece önemli konuların, uzman spor psikologları eşliğinde, bilimsel bir yaklaşımla tıpkı sezon boyunca yapılan fiziksel antremanlar gibi çalışılmasını hedefleyen, koçların ve sporcuların başarısında son derece önemli rolü olan bir alandır. Ülkemizde son yıllarda bu konuyla ilgili gelişmelerin yaşanması bu alanın öneminin farkedildiğini göstermektedir. Fakat gerek prestij gerek mali olarak büyük önem taşıyan spor etkinliklerinde başarı sağlamak için bu alanda çok daha fazla ilerleme yaşanmasının ve bu alana özel ilgi gösterilmesinin gerektiği de aşikardır...
Mert Seis
27.06.2021