Etkili İletişim Kurabilmek İçin Nelere Dikkat Edilmelidir ?

İletişim, insanların kendilerini anlatabilmek ve başkalarını anlayabilmek için kullandığı, yaşamımızın bütününü kapsayan yegane yoldur. Bu yüzden de iyi iletişim becerilerinin yaşam kalitesini arttırmak, sosyal ilişkileri geliştirmek, iş yaşantısında yükselmek, eğitim hayatında başarılı olabilmek, aşk hayatında mutlu olabilmek gibi konularda çok önemli bir süreç olduğu su götürmez bir gerçektir. Peki bizler bu yolu kullanmakla ilgili ne kadar bilgili ve dikkatliyiz ? İyi iletişim kurmak için nelere dikkat etmemiz gerekiyor ? İletişim kurarken sıklıkla hangi hataları yapıyoruz ?
Bütün tek yönlü iletişimler aynı aşamaları izlerler. İlk aşamada gönderici alıcıya bir mesaj iletmeye karar verir. Bu kararın ardından gönderici düşüncelerini kodlar aracılığıyla (harfler, işaretler, sesler vb.) bir mesaja dönüştürür. Ardından mesaj sözlü veya işaret dili gibi sözlü olmayan unsurlar aracılığıyla alıcıya aktarılır. Sonrasında alıcı kodları çözümler, yani mesajı yorumlar, mesajı düşünür ve içinden cevap verir (ilgilenerek, sinirlenerek ya da rahatlamış hissederek). Her ne kadar iletişimler aynı aşamalardan oluşsalar da amaçları değerlendirme, bilgilendirme, uzlaşma, yargılama gibi konularla veya bu konuların eş zamanlı birleşimiyle oldukça farklılaşabilir. Amacı her ne olursa olsun etkili bir mesaj gönderebilme becerisi, gönderici kişinin kendisini, anlatmak istediklerini iyi ifade edebilmesi anlamına gelir. Etkili bir mesaj gönderebilmek için mesajın açık, net olması ve gerekçelerini bildirmesi, doğru yer ve zamanda iletilmiş olması, empati içermesi, alıcı tarafından doğru algılanıp yorumlanması, tutarlı olması, çok uzun veya çok kısa olmaması kritik düzeyde önemli konulardır. Bu konulara ek olarak göndericinin iletişim esnasında karşı tarafa ilettiği dış görünüşü, vücut pozisyonu ve duruşu, jest ve mimikleri, yüz ifadesi, ses özellikleri, dokunuşları gibi sözsüz mesajlara da ayrıca önem gösterilmesi gerekir. İstenilen mesaj aktarıldıktan sonra, doğru algılanıp yorumlandığını teyit etmek adına geri bildirim almakta önemli bir yoldur.
Elbette etkili bir iletişimde tek sorumluluk gönderici tarafa ait değildir. Alıcı kişi de sağlıklı bir iletişim adına göndericiyi aktif dinleme yaparak desteklemelidir. Aktif dinleme, ana fikri ve yardımcı fikirleri dinleme, algılama ve cevaplama, uygun geribildirim verme ve konuşmacının bütün mesajına dikkat etmeyi, ayrıca göz teması ve anladığını doğrulamak adına baş sallama gibi sözsüz iletişimi içerir. İletişimde güven olgusunun sağlayan en temel şey karşı tarafı dinlemek adına istikrarlı bir çaba göstermek ve karşı tarafın ne söylediğiyle ilgilenmekten geçer.
Tabi ki her zaman karşı tarafla mükemmel bir iletişim kurmak mümkün olmayabilir. Fakat daha iyi iletişimler kurmak adına iletişimde bozukluklara sebep veren hatalı yöntemleri bilmek önemlidir. İletişime engel olan faktörler kabaca alıcının gönderene dikkat etmemesi, alıcının iletişimi değerlendirme ve yargılama eğiliminde olması, gönderici mesajı aktarırken alıcının cevabı hazırlaması, iletişim kurmaya çalışan kişiler arasında güven eksikliği, gönderici ve alıcı arasında yanlış yorumlamalar, utanma, insanlara duymak istedikleri şeyleri söyleme eğiliminde olmak, ifade etme güçlükleri veya iletişim kurmaya isteksizlik, sessiz kalmanın daha güvenli olduğu inancı, beyanatlar ve icraatlar arasındaki tutarsızlık ve daha fazla etki yaratmak adına mesajların seçilerek ifade edilmesi olarak sıralanabilir.
Sonuç olarak iletişim mutlu ve başarılı olmak isteyen herkesin üzerine düşmesi ve kendisini geliştirmesi gereken çok önemli bir konudur. Bu konuda kendini geliştirme daha etkili, daha huzurlu, daha başarılı ve en önemlisi daha kolay bir yaşam olarak mutlaka meyvelerini verecektir.