Ara sıra, gazeteci Hasan Kurt’un ‘Bir Zamanlar Trabzon-1 adlı eserine göz atarım. Kurt, onca sözlü ve yazılı kaynaktan derlediği, araştırdığı konuları harmanladı ve çok güzel eserler ortaya koydu.
Bugün, Kurt’un ‘Duvarın içindeki 115 yıllık Kasa’nın hikayesini köşeme aldım. Gerçi, Kurt’un yazıyı yazdığı günlerde 115 yıllık olan kasa bugün 120 yıllık oldu.
İşte o yazıdan bir bölüm;
“Maraş caddesindeki Postanenin kuzeyinde, arka sokağında uzun yıllar PTT binası olarak kullanılan şu anda mülkiyeti PTT de olan taş bina ise Atatürk Köşk’ünün eski sahibi Gabayani’nin işyeri idi. İşte 115 yıllık çelik kasada, binanın yapım tarihi olan 1904 yılında, İngiltere’den getirtilmiş ve o taş binanın doğu tarafındaki geniş duvarın içine yerleştirilmiş, duvara gizlenmişti. Görünmüyordu, bir kapakla açılıyordu. Önceki gün, taş binanın duvarının içine yerleştirilmiş çelik kasayı görmeye gittim. Taş bina büyük bir ihtimalle hazineden PTT ye intikal etmiş. Binanın zemin katında bir ara PTT’nin marketi vardı. İşte o günlerde duvarın içindeki çelik kasa yerinden alınmak istenmiş ancak başarılı olunamamış… Bugünlerde binada tadilat var. Taş binanın güneyindeki 7-8katlı PTT ve Telekom binaları sonradan yapılmış. Binanın önü demek ki geniş bahçe idi. binanın kuzeyinde, yani deniz tarafında, girişi Semerciler caddesinden olan iki katlı bir pasaj var. Binanın doğu tarafındaki geniş duvarının içindeki İngiliz malı Miners çelik kasının fotoğrafını çekerken, gözü binanın yüksek tavanına ilişti. Ahşap tavandaki dekor müthiş. Kirli ama rengarenk! Zemin mozaik ve desenli... Taş binanın kuzey cephesi eskiden denize hakimdi. Yoroz’dan Ganita’ya kadar deiz ayaklarının altında.
Duvarın içindeki çelik kasanın anahtarları hala duruyor mu, yoksa kayıp mı öğrenemedim. ……….
Miners adlı çelik kasalar, 1880- 1900’lü yıllarda dünyada büyük ün yapmıştı. Zengin ve varlıklı aileler bu kasaları kullanırlarmış. Kunduracılar caddesinde bir kuyumcunun deposunda ve bir başka yerde de bu kasanın bir benzerini gördüm……
Trabzon’da son dönemde epey müze açılmasına açıldı ama bu müzelerin içleri maalesef boş. Bu çelik kasa antika bir eşya. Maraş caddesindeki Trabzon müzesine taşınabilir… Hatta Atatürk Alanındaki Gazeteciler cemiyeti salonundaki tarihi dolaplar da mutlaka oradan alınmalı. Taş binanın zeminindeki mozaikler ve tavanlarda uzmanlarca incelenmeli ve sökülüp alınma ihtimali varsa mutlaka alınmalıdır”
Kurt, her ne kadar kasa, mozaikler vs. oradan alınmalı dese de, ben o binanın müze olarak hizmet vermesinden yanayım. Tam müzelik bir bina!